Enerji Nakil Hatları

Elde edilen enerjinin kontrollü bir şekilde iletilmesi için enerji nakil hatları, elektrik tüketim bölgelerinin yakınına kurulmaktadır. Transformatör istasyonları ile tüketici arasındaki planlı enerji iletimi için açık araziye kurularak, yüksek izolasyonla döşenir. Yüksek ve düşük gerilim taşıma kapasitesine sahip, küçük istasyonlar için orta gerilim hatları kullanılarak, elektrik üretiminde iletken görevi görür.

Enerji Nakil Hatları Nedir?

Yeraltı ENH üzerine havai hat olarak kurulmakta olan Enerji nakil hatları, taşıyıcı direk diğer adıyla pilon olarak temelleri sağlam oluşturulmuş transformatör istasyonlarına bağlı iletken yapılardır. Enerjiyi kontrol altına alarak, bakır ve alüminyum gibi iletken kablolarla, yüksek ve düşük enerjinin iletilmesinde taşıyıcı temelleri oluşturmaktadır. Yüksek izolasyon kurularak, elektrik enerjisinin uzak noktadan istenilen güç ile taşınmasında birincil görevi görür.

ENH nedir; ENH bir hat türü olarak uzun havai hat olarak, yeraltından itibaren elektrik santralindeki gücün yoğunlaştığı bakır ve alüminyum iletkenlerin yalıtkan izolatör kaynağıdır. Türkiye’deki ENH sistemleri TEİAŞ tarafından kontrol edilerek çalıştırılmakta, yerleşim yerlerine göre sabitlenmektedir.

Elektrik iletim hatları düşük ve yüksek olacak şekilde 2 ayrı koldan incelenmektedir. Bu iki iletim hattı taşıdıkları enerji boyutuna göre adlandırılmaktadır.

Enerji Nakil Hatları Nerede Kurulur?

Şehir içi elektrik dağılımda kullanılmakta olan hatlar, yüksek iletken kapasitesine sahiptir. Büyük transformatör istasyonlarına bağlı olarak çalışmakta olan sistemler, özellikle açık arazilerde ve uzun mesafelerle kurulmaktadır. Taşıyıcı kapasitesi yüksek gerilime dayanıklı olan nakil hatları, istasyonlar arasındaki geçişlerin sağlanmasında önemli bir yere sahiptir. Sinüsoidal alternatif akımla çalışmakta olan iletkenler, frekans ve endüktanslar meydana getirerek, sabit hat üzerinden kontrolü taşıma meydana getirir. Enerjinin çıkış noktasından, gidiş noktasına şebeke frekansının ileti performansı, hat parametreleri ve uzunluklarıyla birlikte elektriğin gerilimin ayarlanması sağlanmaktadır. Hattın omik direci ile endüktif reaktansı birbirinin bağlantı noktalarına göre enerjinin de yoğunluğuyla çalışan iletkenlerdir.

Enerji Nakil Hatları Kurulum ve Projelendirme Nasıl Yapılır?

Yüksek deneyime sahip elektrik mühendisleri ve tasarımcılarla birlikte bilgisayar sistemleri üzerinden bütün analizler yapılarak kurulum yerleri ve santral arasındaki bağlantı hesaplanır. Hat etüt ve tasarım sırasında güzargah haritası, zemin etüdleri ve direk tasarımına kadar bütün çalışmalar hat malzeme kullanımına kadar analiz edilmektedir. Armin elektrik, direk imalat detaylarından, çevre etki değerlerine kadar bütün sistemin profesyonel bir şekilde kurulmasını sağlayacaktır. Enerji nakil hatları, malzeme temini ve kullanımı açısından topraklama malzemeleriyle bir arada kullanılarak, bütün sistem baştan sona kontrol edilecektir.

Direk tasarımı ve direk imalat detayları verilmektedir.
Hat etüdü, plan ve proje detayları oluşturulur.
Kalifiye mühendislerle arazi ve santral hat gerilim, topraklama kapasitesi ölçülür.
Program tasarımlarında Tower, PLS Pole, B Tower, Autocad çalışmaları yapılır.
Yapım çalışmasında, ulaşım yollarını yapısı ve yapımında, güzergahın açılması için çalışmalarda projeye dahil edilmektedir.
Hat çekiminde alüminyum ve bakır tel çekimi işlemlerinin tamamlanması sağlanır.
Yol ve hat üzerinde iletken toprak teli izolatör kontrolleri yapılmaktadır.

Enerji Nakil Hatları Proje Yönetimi

Yapım çalışmaları sırasında gerekli olan bütün tesisat sistemlerinin kurulması, şantiye ve ekiplerle teknik işletim alanının projelendirilmesi sağlanmaktadır. Direk montajı ve tel çekimi işlemleri, enerji iletkeni ve santral arasındaki değerlerin kontrol edilmesi uzman mühendisler tarafından gerçekleşir. Proje yönetimi sırasında, hat sabitlemede uzunluk, topraklama ve hattın karakterize edilmesi için bütün değerlerin ölçülmesi sağlanır. Proje, planlama, elektrik üretim tesisleri ve istasyon bağlantılarına kadar bütün alanlar özel olarak kontrol edilmektedir.

Kapasite kat sayıları R-L-C üzerinden omik direnç, endüktans ve komşu iletkenlerle bağlantılar dikkate alınmaktadır. Modern çağ elektrik nakil hatları olarak, bilgisayar programlarıyla düzenli olarak kontrol edildikten sonra işletimini yapabilmektedir.

Enerji Nakil Hatları Gerilim Grupları Nelerdir?

Gerilim hatlarının bulunduğu ENH havai hatlar, şehir elektrik iletimini sağlamak için farklı konstrüksiyon yapılarına sahiptir. İletkenler, izolatör ekipmanları ve topraklama alanında kontrol edilirken, yüksek, orta ve düşük gerilim verilerine göre faz değerleri dikkate alınarak kurulmalıdır. Transformatör istasyonlar için genellikle orta gerilimli hatlar kullanılmaktadır.

Elektrik İletim Hatları ve Pozitif Enerji

Elektrik iletim hatları, projelendirme, kurulum ve kontrol aşamalarında profesyonel bir ekiple birlikte santrale bağlı enerji nakil hatları çekilmektedir. Direk, tel ve bağlantı kurulumları direğin tasarımı, arazi koşullarına ve topraklama iletken yapısına göre dizayn edilir. Uzman mühendisler ve teknikerlerle birlikte Türkiye elektrik iletim A.Ş tesis kurallarına göre çalışmalar yapılacaktır.

Havadan Enerji Nakil Hattı

Bu işlem enerji nakli için en ekonomik ve en güvenilir olan yöntemdir. Bu işlem genellikle alüminyum ya da bakır kablolar sayesinde sağlanmaktadır. Havadan gerçekleştirilen nakil işlemi sayesinde bakım ve arıza gibi işlemler kolay bir şekilde çözülebilir. Nakil hattı üzerinde bulunan akarsu, nehir, karayolu gibi etkenlere karşı havadan sağlanan nakil işlemi ile kolay bir şekilde gerçekleştirilebilir. Özellikle engebeli araziler için havadan nakil işlemi daha uygundur. Havadan enerji nakil işleminin tek dezavantajı olumsuz hava durumlarından şiddetli yağmur, şimşek gibi etkenlerden etkilenmesidir.

Yer Altı Enerji Nakil Hattı

Hava hattı ile elektrik enerjisi nakil işleminin gerçekleşmesi mümkün olmayan alanlarda yer altından nakil hattı uygulaması tercih edilmektedir. Bu işlemde direk vb. teknik malzemelere gerek duyulmamaktadır. Olumsuz hava şartlarından da etkilenmemektedir. Ancak yer altı sistemlerinde arızalar zor tespit edilmektedir ve bakımlar hızlı bir şekilde yapılamamaktadır. Ayrıca yüksel maliyete sahiptir.

Enerji Nakil Hattı Projesi

Enerji nakil hattı projesi hazırlanırken fiziksel olarak ve sahada yapılacak işlemler olacak şekilde birçok detay göz önünde bulundurulmaktadır. Enerji nakil hattı işlemleri için TEDAŞ proje kapsamında olması gerekenleri belli bir doküman şeklinde yayınlaşmıştır. Pozitif Enerji gibi tesisler nakil projelerinin sorunsuz ve eksiksiz bir şekilde olması adına bu dokümandan faydalanmaktadırlar.

İlk olarak enerji nakil hattının yapılacağı bölge hakkında bilgi edinilmektedir. Keşif işlemi hem fiziksel olarak hem de sanal bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu keşifler kapsamında gerilim, güç kaybı ve iletkenin doğru şekilde iletilmesi adına planlamalar yapılmaktadır.
Enerji nakil hattının geçeceği alan için en doğru güzergah belirlenmektedir. Bu en önemli aşamadır. Yanlış bir güzergah belirlendiğinde hem zamandan hem de maddi kaynaklardan kayıplar yaşanabilir. Fiziksel olarak belirlenen güzergah daha sonrasında sanal ortama aktarılmaktadır. Güzergah konusunda elektrik mühendislerinin ve topoğrafların bilgi ve deneyimi oldukça önemlidir.
Enerji nakil hatlarının başlangıç ve bitiş noktaları tespit edildikten sonra arada kalan hatlar belirlenir. Bu hatlar belirlenirken deniz seviyesi, arazi yapısı, karayolları, demiryolları, nehirler gibi detaylar oldukça önemlidir.
Belirlenen nakil hattı ve diğer etkenler göz önünde bulundurularak harita mühendisleri tarafından belirli bir profil oluşturulmaktadır. Bu profil ile hat üzerindeki engeller ve direk dikimi için uygun olan alanlar belirlenmektedir.
Direk tiplerinin ve direk yerlerinin belirlenmeye başlaması ile enerji nakil hattı projesi daha belirgin bir şekle bürünmektedir. Elektrik mühendisleri tarafından direk yerleri çizimler yardımı ile belirlenmektedir. Direkler TEDAŞ ve diğer kurumlar tarafından belirlenenlere göre seçilmektedir. Ancak arazi yapısına uygun olmadığı halde farklı direk seçimleri yapılmaktadır.
Enerji nakil hattına dair tüm planların yapılmasının ardından proje neredeyse hazır bir hale gelmektedir.
TEDAŞ ‘ın yayınladığı proje kapsamına göre hazırlanan nakil projesi en son olarak onaylanması gerekmektedir. Projenin hatasız, eksiksiz olması durumunda rahat bir şekilde onay alınmaktadır.